spacing.gif (43 bytes)
spacing.gif (43 bytes)
   
JURYRAPPORT NATIONALE TOEKOMSTPRIJS 2000 Utrecht, 18 oktober 2000

Samenvattend oordeel
Dat in Nederland door velen hard wordt gewerkt aan een betere toekomst is bekend.
Toch waren zowel de pre-jury, die uit de bijna 200 inzendingen de 31 genomineerden selecteerde, als de jury verrast door zowel het grote aantal projecten dat voldeed aan alle criteria als de kwaliteit en diversiteit van de genomineerden. 

Maatschappelijk- en milieuverantwoord ondernemen, projecten gericht op sociale integratie en beter onderling begrip, plattelandsvernieuwing, integrale benadering van stedelijke problematiek, duurzame energievoorzieningen, technische innovaties en verrassend gebruik van nieuwe ICT technologieën, alles was aanwezig. 

De jury heeft tevens geconstateerd dat de genomineerden uit alle windstreken van Nederland komen en dat er sprake is van een evenwichtige verdeling over de drie categorieën voor de Toekomstprijs (categorie ‘personen’ 9 nominaties, categorie ‘Instellingen’ 12 nominaties en categorie ‘bedrijven’ 10 nominaties). De jongste inzendster is 8 jaar, de oudste rond de 90 jaar.

Geconcludeerd mag worden dat de initiatiefnemers achter alle inzendingen laten zien dat met durf, visie en doorzettingsvermogen veel kan worden bereikt.


Winnaars 2000
Van links naar rechts: Juryvoorzitter Jan Terlouw, Henk Deinum, Mw C.M. Verkerk, Dhr. A.B. Wassink


Categorie Personen
In deze categorie heeft de jury aan het project ‘CV-systemen, waterzijdig inregelen moet!’ van de heer H. Deinum uit Delfzijl de Toekomstprijs in de categorie Personen toegekend. De jury vond dit project een ‘schoonheid van eenvoud’. 
Met name de brede toepasbaarheid, de korte terugverdientijd van zijn relatief simpele technische ingreep (rond de 3 jaar), de potentieel grote milieuwinst, zijn volharding en maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel zijn aspecten die bij de keuze een grote rol hebben gespeeld. 

Voordat in deze categorie de uiteindelijke keuze kon worden gemaakt zijn twee andere projecten uitvoerig besproken.

Het project ‘Oké, ontwikkelingssamenwerking door ouderen in Kenia’ werd bestempeld als een warm en letterlijk grensverleggend project. De jury prees de persoonlijke inzet en dienstbare opstelling van de heer A.J. Rieks uit Terwolde. Het project laat zien dat internationale samenwerking niet alleen een taak hoeft te zijn voor regeringen. Toch was de beperkte doelgroep de reden om dit project niet te verkiezen.

Het idee van mevrouw F. Bouma uit Den Haag, ‘Personal Just In Time’, om door het gebruik van moderne ICT techniek de file problematiek beheersbaar te maken heeft grote toekomstwaarde. Het idee is vooruitstrevend en getuigt van toekomstvisie. De jury adviseert haar dan ook het idee verder uit te (laten) werken. 

Categorie Instellingen
Grootschalig, iedereen betrokken, structureel. Dat zijn de argumenten waarom aan de ‘Duurzame wijkaanpak in Hoogvliet te Rotterdam’ de Toekomstprijs 2000 in de categorie Instellingen is verleend. Het project is ingediend door mevrouw C.M. Verkerk uit Hoogvliet.
In het herstructureringsplan wordt niet alleen gekeken naar de bebouwde omgeving, de gehele leefomgeving staat centraal. Door iedereen vanaf het begin actief bij het proces te betrekken en ieders inbreng te respecteren wordt de basis gelegd voor een fysiek en sociaal duurzame wijk die voor alle bewoners een thuis is. Het project is een voorbeeld voor de toekomst.


Ook een ander project uit Rotterdam gooide hoge ogen. Het project ‘Wereldsmaken’ van initiatiefnemer Hans Maas van de stichting Wereldsmaken wil in 2001, in het kader van Rotterdam culturele hoofdstad, duizenden Rotterdammers bij elkaar aan tafel brengen. Door samen te eten ontstaat begrip voor elkaar en zo bevorder je de sociale integratie en verdraagzaamheid. Het is een project dat overal, op grote of op kleine schaal, kan worden opgevolgd. Het project scoorde op drie van de vier criteria hoog. Op de ecologische waarde scoorde het project echter minder, mogelijk dat dit aspect verder kan worden uitgewerkt. 

De jeugd heeft de toekomst. De jury heeft lang stil gestaan bij het uitdagende project van Cerian van Gestel uit Amsterdam ‘The Bet’. Het idee achter dit initiatief, dat al eerder in Duitsland is uitgevoerd, is om de wereld te verbeteren door bij je zelf te beginnen. De jongeren uit diverse organisaties gaan hun CO2 emissie in 6 maanden verminderen met 8%. Zij hebben de regering uitgedaagd om dit voorbeeld te volgen. Minister Pronk is bereid de uitdaging aan te gaan. Hoe precies de CO2 reductie wordt gerealiseerd en of dit een blijvende milieuwinst is, was op het moment van beoordeling voor de jury nog niet duidelijk. De Toekomstprijs zal echter de uitvoering van de weddenschap op de voet volgen.


Categorie bedrijven
Dat Duurzaam ondernemen ook winstgevend kan zijn laat de heer A.B. Wassink van de camping De Papillon uit Denekamp zien. Zijn slogan is ‘Ondernemen tot je groen ziet’. Het resultaat van zijn inspanningen mag er zijn. Elk onderdeel van zijn camping, hoe klein ook, evenals het gehele bedrijfsproces is doordacht en staat in het teken van duurzaamheid. Dat de opgedane kennis en ervaring actief wordt uitgedragen is een extra pluim op de hoed van deze ondernemer. 
Zijn inzet, persoonlijke drive en verantwoordelijkheidsgevoel als ondernemer waren voor de jury reden om aan hem de Toekomstprijs in de categorie bedrijven toe te kennen.

In deze categorie had de jury het echter het moeilijkst. Het project XOTUS, Exotisch compleet van de heer G.J. Jansen uit Delft en de Duurzame Rabobank uit de gemeente Echt zijn nipt achter de winnaar geëindigd.

De jury vond XOTUS een project met hart en ziel. Het is een vernieuwende combinatie van sociaal-culturele, educatieve en ecologische aspecten onder een dak. Het is een voorbeeld van wat Duurzaamheid in de brede zin van het woord betekent. De jury hoopt dan ook dat XOTUS volgend jaar uit de rode cijfers zal zijn.

Het project in Echt, een bankgebouw in combinatie met 13 appartementen en een bibliotheek, is gerealiseerd in 1999. Het is een voorbeeld van maatschappelijk en milieuhygiënisch verantwoord ondernemerschap. Het is een bijzonder project door de combinatie van wonen (privé ruimte), werken (publieke functie) en bibliotheek (maatschappelijke functie) en openbare ruimte. Dit initiatief van de Rabobank heeft inmiddels veel belangstelling gekregen en is nog steeds een uitdagend project dat navolging verdient.

In deze categorie heeft de jury een pluim uitgereikt aan de heer M.F.A. Tromp uit Enschede. Hoewel zijn inzending “loopfietsen voor minder validen” niet aan alle vier de criteria voldeed wordt toch zijn inventiviteit en volharding geprezen. De jury hoopt dan ook dat zijn loopfietsen snel het straatbeeld zullen gaan verrijken.

Ondanks de grote kwaliteit van de nu ingediende projecten is de jury zich bewust dat met name in deze categorie de 10 genomineerden het uiterste puntje van een zeer innovatieve ijsberg zijn. Zij hoopt dan ook dat volgend jaar het bedrijfsleven in veel grotere aantallen zal deelnemen aan de Toekomstprijs 2001


Prof. Dr. J. C. Terlouw
Voorzitter jury 2000



Pre-jury Nationale Toekomstprijs 2000

hr. J. Laurier wethouder van Leiden
mr. S.G. Schouten managementteam alg. ledenbelang ANWB
hr. W. van der Pol beleidsmedewerker strategisch milieubeleid provincie Noord-Holland
mw. T. Claessens coördinator van het informatiecentrum van NOV
mw. P. Colette projectmedewerkster NCDO
hr.W.L. van der Maas directeur beleid en communicatie MKB
hr. P. Riemersma journalist Haagsche Courant
mw. E,M.N. Rooijmans communicatie-adviseur min. VWS
hr. Ing. F.W. Maas redacteur vereniging Natuurmonumenten


Jury Nationale Toekomstprijs 2000
Dhr. prof. dr. J.C. Terlouw Voorzitter 
Mw.Prof dr. J. Cramer Hoogleraar milieumanagement Erasmus Universiteit Rotterdam
Mw. G. Havertong Actrice, schrijfster
Mw. drs. M.A. Wildekamp Gedeputeerde provincie Noord-Holland
Dhr. J. Schinkelshoek Hoofdredacteur Haagsche Courant
Dhr. drs. Th.A.B. van Slobbe Directeur Stichting wAarde

Overzicht nominaties per categorie

Categorie Personen
  • Oke, ontwikkelingssamenwerking voor ouderen in Kenia uit Terwolde
  • Werelddorp uit Nieuwe Pekela
  • Vogeleiland ‘Soeke’, Colijnsplaat, Zeeland uit Colijnsplaat
  • CV-systeem; waterzijdig inregelen moet! uit Delfzijl 
  • Aktie Prikbord uit Leiden
  • Spike U! uit Wassenaar
  • Ecolibrium uit Den Haag
  • Personal Just In Time uit Den Haag
  • Vernieuwend wonen Zutphen (VWZ) uit Zutphen

Categorie Instellingen

  • Duurzame school De Sokkerwei, uit Castricum
  • Wereldsmaken uit Rotterdam
  • De Michaëlshof, milieu-educatief conferentiecentrum uit Den Oever
  • Alles-in-1-woning uit Leiden
  • Trésor-project: fondsen voor natuurbeschermingsprojecten in Frans Guyana uit Utrecht 
  • De weggeefwinkel uit Leiden
  • Jeugd daagt regering uit met ‘The Bet’ uit Amsterdam
  • Vinkhuizen schoon uit Groningen
  • Duurzame wijkaanpak Hoogvliet (Rotterdam) uit Hoogvliet
  • De burgerboerderij uit Oosterbeek
  • EASI; 50+-ers voor natuur en milieu uit Utrecht
  • GFT voor energie in Groningen uit Drachten

Categorie Bedrijven

  • Duurzame Bank, Rabobank Pey-Posterholt uit Echt
  • Switch-project: samenwerking bedrijven en Onderwijs uit Rijswijk
  • Energie anders, De Schone Energie Onderneming (SEON) uit Delft
  • Stichting Bouwkringloop (i.o.) uit Den Haag 
  • XOTUS, Exotisch compleet uit Delft
  • Ondernemen tot je groen ziet, 
  • milieuvoorbeeldbedrijf De Papillon uit Denekamp
  • De groene energietrein uit Den Haag
  • Agrarisch natuurbeheer en recreatie op De Vogelhof uit Wijchen
  • Loopfietsen, voor gehandicapten en senioren uit Enschede
  • Driekant Ambachtscentrum uit Zutphen 
Samenvatting inzendingen
Alle inzendingen zijn te vinden op de website www.toekomstprijs.nl of zijn opvraagbaar bij het bureau van de Nationale Toekomstprijs T: 070-4417080 F: 070-4417911

Inzendingen voor de Toekomstprijs 2001
Aanmeldingen voor de Toekomstprijs 2001 kunnen tot 15 september 2001 worden ingediend bij het projectbureau van Stichting De Nationale Toekomstprijs, Postbus 90602, 2509 LP Den Haag, tel. 070 4417080, fax 070 4417911, email: toekomstprijs@pzh.nl
Het standaard inschrijfformulier, maar ook aanvullende informatie is beschikbaar op de website: www.toekomstprijs.nl