Den Haag, 26 september 2002 – Op 17 oktober maakt juryvoorzitter Jan Terlouw op de Floriade de winnaars van De Nationale Toekomstprijs 2002 bekend. Een pre-jury heeft uit 117 inzendingen, 17 nominaties geselecteerd.

De Nationale Toekomstprijs is een prijs voor het beste plan of project voor de wereld van morgen. Plannen en projecten zijn beoordeeld op ecologische, economische en sociale aspecten; een belangrijk criterium is ook: hoe inspirerend is het idee? Dit jaar – het jaar van Johannesburg – waren extra punten te verdienen voor projecten met een mondiale uitstraling.
Op de oproep ‘Goed idee? Hier ermee!’ kwamen 117 inzendingen binnen: 40 in de categorie Non-profit-instellingen, ook 44 in de categorie Personen en 33 in de categorie Bedrijven. Hieruit heeft de pré-jury 17 nominaties geselecteerd. Zij dingen naar de hoofdprijs van €12.500 per categorie, een pakket consultancy-diensten aangeboden door gerenommeerde bedrijven en natuurlijk de Toekomsttrofee.(ontwerp van de Amsterdamse kunstenares Iris la Rütte.)

En de genomineerden zijn……

In de categorie Non-profit-instellingen zijn de 6 nominaties:
Duurzaam onderwijs

I07 Natuurlijk AOC Roermond (Roermond)
In 2000 werd een waterzuiveringsysteem met vijvers en flora tuin gerealiseerd. Het water is afkomstig van een kassencomplex op het school terrein en door het zuiveringsysteem geleid en gezuiverd. Het surplus aan water wordt hergebruikt en/of teruggegeven aan de bodem. Het project is door studenten en docenten van het AOC ontworpen, begeleid en uitgevoerd. In 2002 werd een muur opgemetseld met oude stenen en mortel waarin een typisch muurvegetatie kan groeien, gerealiseerd.

I24 Duurzaamheidscentrum Lauwersoog (Winsum)
Het oprichten van een Duurzaamheidscentrum aan, in en op de zeedijk tussen industrieterrein en dorp Lauwersoog, waarin gehuisvest worden Internationaal Waddenmuseum, Energie-informatiecentrum, Bezoekerscentrum Nationaal Park Lauwersmeer, Natuurschool, Conferentieoord, Horeca, Verkooppunt Waddenproducten, regionale Duurzaamheidsinitiatieven, Archeologisch Informatiepunt.
Het gebouw is opvallend duurzaam vormgegeven en wekt energie op voor zichzelf en de omgeving. (Duurzame-energiecentrale).

I30 Leren kijken met blauwgroene ogen (Purmerend)
Er is een noodzaak van afstemming van landschapswaarden, landgebruik, gericht op duurzaambeheer van land en water, waarbij de natuurlijke potentie van het gebied leidraad is. Er zijn mogelijkheden voor het boerenbedrijf om uit te groeien tot landschapsbeheerder. Om dit mogelijk te maken, moet worden gewerkt aan een breed maatschappelijk draagvlak.

I31 Recyclicity (Rotterdam)
Het doel van de stichting Recyclicity is om ervoor te zorgen dat (bouw)afval wordt hergebruikt en een nieuwe toepassing krijgt. Het uitgangspunt hierbij is om met zo weinig mogelijk toegevoegde energie - voor transport en verwerking - de afvalmaterialen bruikbaar te maken voor toepassingen in de bouw.

I32 Project Antarctica (Haarlem)
Heropening en aanpassing van een Chileense Milieu onderzoeksbasis op Antarctica als Duurzame voorbeeldbasis. Stimulering van wetenschappelijk onderzoek op Antarctica. Ontwikkeling van een interactief onderwijsprogramma voor middelbare scholen met behulp van media als schooltelevisie en internet, waarbij naast theoretische informatie over Antarctica ook vragen rondes met wetenschappelijke onderzoekers (ter plaatse) gehouden worden.

I 40 Het Muizengaatje (Rotterdam)
Het project Muizengaatje Rotterdam-Noord is een voorbeeld hoe door een niet voor de hand liggende aanpak van ruimtelijke problemen, zelfs een bedreigende situatie in een omgeving kan worden omgebogen tot een opeenstapeling van mogelijkheden.
Een (banale) riooloverloopvoorziening die moet voorkomen dat bij forse regenval de inhoud van het riool in het oppervlaktewater komt is door beeldende kunstenaars (olv het centrum voor beeldende kunst) niet alleen in ere hersteld, er is een waarde aan toegevoegd. Planten met een zuiverende waarde geven de restruimte een facelift maar zorgen ook dat het vuile water na passage schoner terug gaat.

In de categorie Bedrijven zijn de 7 nominaties:
B06 De Amfibische Waddenwaterwoning (Buitenpost)
Een voorbeeldproject. Na de bouw van een informatiecentrum voor bio-ecologisch bouwen en nieuwe technologie in 1999, bouwen we nu een amfibische Wadden-waterwoning, met gebruikmaking van stenen van gerecycled glas en zand en grind uit zee gewonnen i.p.v. door grindwinning in Limburg. Het wordt een constructie die drijft op water, zodat het problemen voorkomt bij hoge waterstanden/overstromingen etc. Verder is de woning bestand tegen bodemdaling t.g.v. gaswinning. Het is een uniek project en er zijn op verschillende onderdelen octrooien verleend.

B09 Drijvende Kassen (Hoofddorp)
In dit project wordt het concept ‘Drijvende Kassen’ ontwikkeld. Dit concept bestaat uit het meervoudig gebruiken van ruimte voor zowel de opslag van water als voor glastuinbouw.
De voordelen zijn:lagere kosten voor waterberging voor het waterschap, nieuwe gebieden waar kassen gebouwd kunnen worden bij gelijkblijvende kosten, tientallen procenten minder energiegebruik,
doordat de ruimte intensiever gebruikt wordt, blijft de ruimte elders opener.

B 11 Biologische geitenboerderij De Groene Hoeve (Wijdenes)
Een veelzijdig boerenbedrijf dat vanuit het niets is opgezet door twee "gangbare mensen" die het praten zat waren en zelf iets wilden veranderen.Ons doel is een volwaardig Biologisch Dynamisch bedrijf te hebben met een open educatief karakter, waar het goed toeven is voor dier, plant en mens. Leven en laten leven.

B 14 Ecohalte (Amsterdam)
De Ecohalte is het bemande aanleverstation in winkelcentra, waar de burger gescheiden afvalcomponenten, als papier, glas, textiel en verpakkingen kan aanleveren en voor die handeling wordt beloond met Ecocredits, die op de gepersonaliseerde Ecocard wordt opgeslagen en ingewisseld kunnen worden voor maatschappelijk verantwoord geproduceerde producten en diensten.

B 20 Energieopslag met gebruik van grondwater (Baak)
Het ontwikkelen en in de markt zetten van nieuwe en verbeterde systemen en concepten voor energieopslag in de bodem. Dit houdt o.a. in dat een systeem ontwikkeld is waardoor energieopslag nu ook haalbaar wordt voor kleinere systemen. Door een turnkey aanpak worden systemen nu als product verkocht.

B 25 GreenCab (Utrecht)
GreenCab is het eerste bedrijf in Europa dat uitsluitend elektrisch aangedreven auto’s gebruikt voor taxivervoer en pakketvervoer. Geluidsoverlast en vervuilende uitlaatgassen van verkeer zijn hiermee verleden tijd. Daarnaast is GreenCab 15-20 % goedkoper en biedt meer service dan gangbare taxibedrijven. GreenCab is begin 2002 van start gegaan in Utrecht.

B 27 Missie Bootschroot (Haarlem)
Opruimen van scheepswrakken in Rio de la Plata, en recycling hiervan tot recreatie bungalowpark of verdere recycling. Hierdoor wordt met kennis vanuit o.a. Nederland, gerecycled, werkgelegenheid gecreëerd en Rio de la plata schoon gemaakt. Tevens wordt door ludiek recreatieparadijs (Eco)toerisme gestimuleerd.
Hierdoor krijgen Argentijnen weer een lichtpuntje in het leven door werk en recreatie.

In de categorie Personen zijn de 4 nominaties:
P03 De milieubesparende één-handel mengkraan (Liempde)
Met een relatief eenvoudige modificatie van het binnenwerk van een één-handel mengkraan is het mogelijk om de bedieningshandel na gebruik automatisch in de koudstand te laten terugkeren. Hierdoor wordt bereikt dat bij het veelvuldig gedachteloos openen van de kraan alleen de koudwatertoevoer wordt geopend. Hierdoor wordt voorkomen dat telkens nodeloos het warmwatertoestel een signaal krijgt om te gaan verwarmen. Dit bespaart energie. Tevens dient onderzocht te worden of deze toepassing als een eenvoudige modificatie achteraf op de bestaande kranen kan worden toegepast als een soort doe-het-zelf pakket. Het veersysteem zou bijvoorbeeld in de plaats moeten kunnen worden gezet van de kunstof temperatuurbegrenzer die nu al nagenoeg standaard in alle beugelkranen is verwerkt

P04 Waterbesparing door de zwaartekracht zijn werk te laten doen (Groenlo)
Meeste huizen en flats hebben de douche boven de wc. Maak een waterbuffer van ongeveer 200 liter tussen het plafond en de verdiepingsvloer met een overstort naar het riool. Zodat het douchewater gebruikt kan worden voor spoelwater voor de wc. Bij nieuwe woningen is dit makkelijk te realiseren tijdens de bouw.

P 29 Free$pace (Wijk bij Duurstede)
Bestaande of nieuw aan te leggen volkstuincomplexen worden ingericht als multifunctionele enclaves waar ecologische (verbindingszones, biodiversiteit), sociale (zorg, recreatie, wederkerige dienstverlening) en economische (werkgelegenheid, verkoop biologische producten) waarden in wisselwerking met de buurt, de gemeente en lokale bedrijven ontwikkeld worden. Zodat de lokale gemeenschap letterlijk en figuurlijk opbloeit.

P 34 Handsfreebag tegen zwerfvuil (Den Haag)
Om het de mensen gemakkelijk te maken hun aankopen van consumpties in de "Handfreebag" te doen om daarna te gebruiken om de lege flesjes, kartons e.d. weer in te doen. Daardoor hun handen vrij hebben voor andere zaken om daarna de afvalrestanten in de eerstvolgende container te deponeren. Voorkomt onnodige extra kosten voor gemeenten.

Uitgebreide achtergrondinformatie over de genomineerden is te vinden op de website van Stichting De Nationale Toekomstprijs: www.toekomstprijs.nl

Samenstelling jury 2002
Prof. dr. J.C. Terlouw Voorzitter, auteur en D-66 prominent
Mevrouw S. Kwekkeboom-Jansen Zakenvrouw van het jaar 2001
Prof. H. Brezet PhD MSc Technische Universiteit Delft
H. Beereboom Directeur Europese Commissie Nederland
T.A. Musschenga Gedeputeerde Groningen
mr. P.A. Nouwen Management adviseur
drs. Ing. S.C. de Hoo Duurzame ontwikkeling Rabobank Nederland

Noot voor de redactie, niet bestemd voor publicatie
De uitreiking op 17 oktober vindt plaats in de Rabobank Conference Hall op de Floriade te Vijfhuizen.
Het feestelijke programma start om 14.30 uur, de drie prijzen worden tussen 16.00 en 17.00 uitgereikt. U bent van harte welkom
Meer informatie is te verkrijgen bij het projectbureau van Stichting De Nationale Toekomstprijs, Postbus 90602, 2509 LP Den Haag, tel. 070 4417080, fax 070 4417911, email: toekomstprijs@pzh.nl, website: www.toekomstprijs.nl

Consultancydiensten aan genomineerden en prijswinnaars worden aangeboden door: PriceWaterhouseCoopers PWC, Den Haag (accountancyscan), G3-Advies, Beusichem (Energie&Milieudoorlichting), Gijsman en Van Leeuwen, Alphen a/d Rijn (startershulp en bedrijfsscan MKB), Rabobank Nederland,Utrecht (financieel advies), Winkelman & Van Hessen, Den Haag (communicatie en Pr-advies) Senter/EG liaison, Den Haag (EU subsidiescan), Pentascope Amsterdam (workshop van idee naar werkelijkheid).

Persberichten 2002